𝔚𝔯𝔦𝔱𝔦𝔫𝔤 𝔗𝔦𝔭𝔰 (𝔣𝔯𝔬𝔪 𝔖𝔱𝔢𝔭𝔥𝔢𝔫 𝔎𝔦𝔫𝔤)

Ένας από τους αγαπημένους μου συγγραφείς είναι ο Stephen King. Όλοι όσοι με γνωρίζουν, το ξέρουν καλά αυτό. Ήμουν στην πρώιμη εφηβεία όταν αποφάσισα να διαβάσω κάποιο από τα βιβλία του. Δεν είχα αποφασίσει ακόμα ποιο αφού δεν είχα ακόμα καταλάβει ποιος ακριβώς είναι ο Stephen King και τι βιβλία γράφει. Αποφάσισα, λοιπόν, εντελώς αυθόρμητα να επισκεφθώ το πλησιέστερο βιβλιοπωλείο και να αγοράσω όποιο βιβλίο θα μου σύστηνε ο βιβλιοπώλης. Στο δρόμο για το κατάστημα, είχα την αίσθηση πως πάω να κάνω κάτι πολύ κακό. Ακόμα χαμογελάω σε αυτή τη θύμηση.

Το πρώτο βιβλίο που διάβασα ήταν «Το Πρόσωπο του Φόβου», το δεύτερο ήταν «Η Λάμψη». Δεν θα ξεχάσω ποτέ αυτά τα δύο βιβλία για δύο διαφορετικούς λόγους: Πρώτον, οι πρώτες σελίδες από «Το Πρόσωπο του Φόβου» αποτέλεσαν ένα δυνατό χαστούκι στον εγκέφαλό μου ο οποίος, μέχρι τότε, διάβαζε μονάχα Κλασική Λογοτεχνία, ελληνική και μεταφρασμένη. Τότε ήταν που κατάλαβα πως υπάρχουν πολύ πιο συναρπαστικά βιβλία από τους ντροπαλούς και συνεσταλμένους χαρακτήρες της Jane Austen (sorry, Jane Austen’s fans!). Παρεμπιπτόντως, δεν τίθεται θέμα σύγκρισης, ok; Κάθε είδος λογοτεχνίας είναι διαφορετικό κι έχει τη δική του μοναδική αξία. Απλώς, με τα βιβλία του King ανακάλυψα την προσωπικότητά μου ως αναγνώστης. Δεύτερον, η ιστορία που εξελίσσεται στο βιβλίο «Η Λάμψη» κατάφερε να μου προκαλέσει ό,τι δεν κατόρθωσαν ποτέ – εκτός από μια ταινία, αλλά γι’ αυτή θα αναφερθώ σε άλλο post – οι εικόνες του Κινηματογράφου Τρόμου. Με έκανε να τρέμω να γυρίσω σελίδα. Αν αυτό δεν είναι η προσωποποίηση της δύναμης της συγγραφής, τότε τι είναι;

Φυσικά, λατρεύω όλα του τα βιβλία, όμως εκείνα που έχω ξεχωρίσει είναι τα: «Salem’s Lot», «Η Λάμψη», «Σάκος με Κόκαλα», «Το Κοράκι» και «Νεκροταφείο Ζώων». Θεωρώ πως αυτός ο συγγραφέας κατέχει επάξια τον τίτλο «Μετρ του Τρόμου«, ενώ όλοι οι άλλοι έρχονται μάλλον δεύτεροι ή τρίτοι (sorry Clive Barker’s fans!).

Παρόλο αυτά, υπάρχουν αναγνώστες που ισχυρίζονται ότι ο King έχει τη συνήθεια να επαναλαμβάνει ένα συγκεκριμένο μοτίβο συγγραφής, χαρακτηρολογίας – κυρίως στον κεντρικό χαρακτήρα – αλλά και στην τοποθεσία των ιστοριών του (ναι, ξέρουμε, στο Μέιν του Πόρτλαντ), στο οποίο μάλλον θα συμφωνήσω, ενώ άλλοι ισχυρίζονται πως δε μπόρεσαν να τελειώσουν κάποιο βιβλίο του επειδή «ο King περιγράφει – τραβάει – ξεχειλώνει την ιστορία του με άσχετες περιγραφές και λεπτομέρειες από την ζωή των χαρακτήρων, κυρίως από το παρελθόν τους, που μάλλον δεν αποσκοπούσαν πουθενά» και γι’ αυτό τους κούρασε. Με αυτό όμως δεν θα συμφωνήσω. Πιστεύω πως αυτές ακριβώς οι λεπτομέρειες είναι εκείνες που κάνουν τις ιστορίες του King ρεαλιστικές. Αυτά τα μικροπράγματα – καθώς και οι μικρές, ενστικτώδεις και, κατά τα φαινόμενα, ακίνδυνες, φευγαλέες σκέψεις των χαρακτήρων – είναι που βυθίζουν τον αναγνώστη στην ιστορία και τον κάνουν, στο τέλος, να αναρωτιέται πώς θα μπορούσε ο εκάστοτε χαρακτήρας να πράξει ή να καταλήξει. Εν τέλει, δεν υπάρχει «καλός» και «κακός» στις ιστορίες του. Όλοι έχουν μερίδιο ευθύνης. Κι αυτό είναι μια μεγάλη αλήθεια, γιατί αυτές οι «ακίνδυνες, φευγαλέες σκέψεις» υπάρχουν μέσα σε όλους μας κι αυτές είναι που θα αποτελούσαν κινητήρια δύναμη στο ένστικτο της επιβίωσής μας.

Πάντως, δεν είναι λίγοι εκείνοι που παραδέχονται πως ο συγκεκριμένος συγγραφέας έχει την μοναδική ικανότητα να εισέρχεται στα βάθη της ψυχής μας, ξυπνώντας τους πιο κρυφούς μας φόβους και προκαλώντας μας ανατριχίλες – το έχω βιώσει πολύ έντονα – έχοντας ως μοναδικό εργαλείο τα πλήκτρα της γραφομηχανής του.

❧

Έτσι, υπάρχουν πολλοί επίδοξοι συγγραφείς που θα ήθελαν να γράφουν όπως ο Stephen King και να γνωρίσουν τη μαγική συνταγή του φίλτρου που περιέχει το μείγμα της συγγραφικής τεχνικής του. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που αγόρασαν το χρήσιμο βιβλίο του «On Writing – A Memoir of the Craft», από το οποίο θα αναφέρω τις ακόλουθες συμβουλές γραφής, αλλά δεν θα μπορούσα να αγνοήσω την υπέροχη συνέντευξη που έδωσε για το The Atlantic, το 2013, όταν μίλησε για τη σημασία ενός δυνατού κι επιτυχημένου τρόπου ξεκινήματος μια ιστορίας. «Υπάρχουν πολλές θεωρίες», είχε πει. «Είναι κάπως δύσκολο. Υπάρχει όμως ένα πράγμα..», πρόσθεσε με σιγουριά. «Η πρώτη γραμμή θα πρέπει να προσελκύσει τον αναγνώστη, ώστε να ξεκινήσει να διαβάζει την ιστορία. Πρέπει να του πει: «Έλα. Θέλεις να μάθεις για αυτό. Θέλεις να διαβάσεις τη συνέχεια!«» Στη συνέχεια, πρόσθεσε το εξής: «Έχουμε μιλήσει τόσο πολύ για την απήχηση που έχει η πρώτη γραμμή της ιστορίας στον αναγνώστη, που κοντεύουμε να ξεχάσουμε πόσο σημαντική είναι για τον ίδιο τον συγγραφέα. Ίσως επειδή η εισαγωγή στην ιστορία δεν αφορά μονάχα τον αναγνώστη αλλά κυρίως τον συγγραφέα. Είναι ο δικός του τρόπος που πρέπει να τον ωθήσει να γράψει την συνέχεια τόσο όσο χρειάζεται να «τραβήξει» τον αναγνώστη να τη διαβάσει. Και θα πρέπει να βρεθεί μια ενδιάμεση πόρτα που να ταιριάζει και στους δύο».

❧

Έτσι, για όσους αγαπούν τον τρόπο με τον οποίο αφηγείται ο Stephen King τις ιστορίες του και θα ήθελαν να μάθουν περισσότερα για τους «κανόνες» και το ύφος της γραφής του, σε αυτό το άρθρο θα βρείτε μερικές από τις πιο χρήσιμες συμβουλές του προς τους επίδοξους συγγραφείς:

01. Πρώτα γράψτε για τον εαυτό σας και μετά ανησυχήστε για το αναγνωστικό κοινό. «Όταν γράφετε μια ιστορία, ουσιαστικά την αφηγείστε στον εαυτό σας. Γράψτε την, λοιπόν, για εσάς. Όταν θα μπείτε στη διαδικασία να την «σουλουπώσετε», η κύρια δουλειά σας θα είναι να αφαιρέσετε όλα εκείνα που δεν χρειάζονται στην ιστορία, ώστε να μπορεί να απευθυνθεί πλέον στο αναγνωστικό κοινό»,

02. Μην χρησιμοποιείτε παθητική φωνή. «Οι συνεσταλμένοι συγγραφείς συμπαθούν τα παθητικά ρήματα για τον ίδιο λόγο που οι συνεσταλμένοι εραστές προτιμούν τους παθητικούς συντρόφους. Η παθητική φωνή είναι, με την κακή έννοια, ασφαλή και η συγγραφή απαιτεί ρίσκο»,

03. Μην παθιάζεστε με την τέλεια γραμματική/λεξιλόγιο/συντακτικό. «Το αντικείμενο της μυθοπλασίας και ο στόχος της δεν είναι γραμματική ορθότητα, αλλά να προσελκύσει τον αναγνώστη ώστε να του πει μια ιστορία»,

04. Η μαγεία βρίσκεται μέσα μας. «Είμαι πεπεισμένος ότι η ρίζα ενός κακού γραπτού είναι μονάχα ο φόβος»,

05. Διαβάστε, διαβάστε, διαβάστε. Γίνετε συγγραφέας απλώς διαβάζοντας και γράφοντας. «Εάν δεν έχετε χρόνο να διαβάσετε, τότε δεν έχετε το χρόνο (ή τα εργαλεία) για να γράψετε. Μαθαίνετε καλύτερα όταν διαβάζετε και γράφετε. Η ανάγνωση βιβλίων και η εξοικείωση με τη συγγραφή είναι τα πιο πολύτιμα μαθήματα που μπορείτε να χαρίσετε στον εαυτό σας»,

06. Μην γράφετε με σκοπό να ευχαριστείτε τους άλλους. «Αν σκοπεύετε να γράψετε με ειλικρίνεια και θάρρος, σας εγγυώμαι ότι οι μέρες σας ως μέλος της «ευγενικής κοινωνίας» θα είναι μετρημένες»,

07. Απενεργοποιήστε την τηλεόραση κι εξαλείψτε οτιδήποτε μπορεί να αποσπάσει την προσοχή σας. «Δεν θα πρέπει να υπάρχει τηλέφωνο στο γραφείο σας, τηλεόραση ή βιντεοπαιχνίδια στο δωμάτιο. Η τηλεόραση είναι πραγματικά το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται ένας επίδοξος συγγραφέας»,

08. Έχετε μονάχα τρεις μήνες. «Το πρώτο προσχέδιο ενός βιβλίου θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί εντός τριών μηνών. Δηλαδή, σε λιγότερο χρονικό διάστημα από όσο χρειάζεται για να αλλάξει η εποχή»,

09. Να γράφετε μια λέξη τη φορά. «Είτε πρόκειται για σύντομο χρονογράφημα μιας σελίδας είτε για μια επική τριλογία όπως «Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών», το έργο ολοκληρώνεται πάντα με μία λέξη τη φορά»,

10. Μείνετε πιστοί στο δικό σας στυλ. «Δεν μπορεί κανείς να μιμηθεί την προσέγγιση ενός συγγραφέα, σε ένα συγκεκριμένο είδος, ανεξάρτητα από το πόσο απλό φαίνεται να είναι αυτό που κάνει»,

11. Σκάψτε. «Οι ιστορίες είναι σαν τα λείψανα. Μέρη ενός ανύπαρκτου προϋπάρχοντος κόσμου. Η δουλειά του συγγραφέα είναι να χρησιμοποιήσει τα εργαλεία του για να βγάλει όσο το δυνατόν περισσότερα λείψανα μπορεί από το έδαφος.. άθικτα»,

12. Κάντε ένα διάλειμμα. «Όταν τελειώσετε την ιστορία σας, βάλτε τη στο συρτάρι και ξαναδιαβάστε τη μετά από έξι εβδομάδες. Θα ζήσετε μια παράξενη και μάλλον συναρπαστική εμπειρία»,

13. Αφαιρέστε όλα τα βαρετά μέρη της ιστορίας και σκοτώστε τους αγαπημένους σας χαρακτήρες. «(Σκοτώστε τους αγαπημένους σας χαρακτήρες, σκοτώστε τους αγαπημένους σας χαρακτήρες, σκοτώστε τους αγαπημένους σας χαρακτήρες!)»

14. Η έρευνα δεν θα πρέπει να επισκιάζει την ιστορία. «Η έρευνα ανήκει στα παρασκήνια κι εκεί πρέπει να παραμείνει»,

15. Η συγγραφή είναι για να την απολαμβάνετε. «Το να γράφεις δεν σημαίνει να βγάζεις λεφτά και να γίνεις διάσημος. Το γράψιμο, όπως και κάθε είδος τέχνης, είναι τόσο μαγικό όσο το νερό της ζωής. Και το νερό είναι δωρεάν. Πιείτε, λοιπόν!»